NAARDEN: BEVRIJDINGSMAANDEN 1945 ( 7 AUG)

Arbeitseinsatz
Tijdens de Duitse bezetting werden praktisch alle jongens, die normaal
in de dienstplichtige leeftijd waren, gedwongen om in Duitsland te werken.
Deze zogeheten 'Arbeitseinsatz' vond al snel na het begin van de bezetting
plaats. In die eerste jaren was het praktisch onmogelijk om een onderduik-
adres te vinden.
De jongens, die in de Duitse wapenfabrieken en de Noord Duitse havens
moesten werken, ondergingen ook de geallieerde bombardementen.
De gelukkigen onder hen, werkten op het platteland. Sommige Nederlandse
jongens werkten zelfs in Silezie, het gebied dat nu Pools is. Veel van deze
dwangarbeiders werden weken voor de Duitse capitulatie bevrijd. Het
probleem was om zo snel mogelijk naar Nederland te komen. Voor
sommigen duurde hun terugreis enkele maanden. Aan de Nederlandse
grens werden de teruggekeerde Nederlanders gecontroleerd. Onder hen
bevonden zich ook lieden die in Duitse militaire dienst of bij de SS hadden
gediend. Een andere groep vormde de NSB-ers die op Dolle Dinsdag
( 05-09-1944) vanuit West Nederland naar het oosten waren gevlucht.
Een gedeelte van hen kwam zelfs in Duitsland terecht. In het bevrijde Zuiden
en later in Oost en Noord Nederland, melden zich veel vrijwilligers aan bij de
geallieerden. Vooral gewild waren personen die de Engelse taal enigszins
beheersten, die konden in Nederland als tolk optreden. Ze werden aangenomen
zonder dat men wist wat voor vlees men in de kuip had.

Brutaal staaltje.
In Vesting Naarden woonde een stofeerder, die zich al in het begin van de
bezetting bij de NSB had aangesloten. Het is niet bekend of dit partijlid zich
persoonlijk schuldig heeft gemaakt aan misdaden. Op Dolle Dinsdag
ontvluchtte deze man met zijn gezin Naarden. Het is onbekend waar uiteindelijk
terecht is gekomen. Wel is binnen vesting Naarden bekend hoe geraffineerd
deze man te werk is gegaan. In het 'Dagboek van een Naarder' (1) staat op
de datum 'dinsdag 7 augustus' het volgende over de NSB stofeerder te lezen:
"Vandaag is J.O. in Naarden aangekomen in een jeep met 2 Canadezen. In
de auto zaten ook zijn vrouw en kinderen. Hij reed direct door naar zijn oude
huis in de Kloosterstraat 13, dat enkele weken daarvoor verhuurd was aan
een zekere Colijn, een (arm) huishouden, en sommeerde de bewoners om
dadelijk zijn woning te verlaten. Dezen hadden daar echter geen zin in. Toen
is hij naar zijn moeder (die er vlak naast woont) gegaan en heeft daar alles
afgeladen, o.a. veel huishoudelijke artikelen, zoals een rol leder, een groot pak
linnen of katoen, een grote partij sigaretten, kousen en sokken, meel, rijst,
rijwielbanden, schoenen en een bedrag van f 35.000.-. Hij was gekleed als
onderofficier en moet 5 maanden als zodanig hebben dienst gedaan. Volgens
zeggen moet hij zich bij de geallieerden als ondergronds werker hebben
voorgedaan en waarschijnlijk met valse papieren hebben geknoeid. Hij is direct
opgepakt en naar de Weeshuiskazerne (2) overgebracht, waar hij zijn burgerpakje
weer aan mocht trekken. Toen moest hij op de binnenplaats heen en weer
marcheren en daarna is hij naar Oud Molen (3) gebracht.
Tot zover de tekst uit het Dagboek'
In Naarden deed het praatje de ronde, dat J.O. direct na zijn arrestatie,
midden op straat zijn uniform moest uittrekken. In z'n ondergoed zou hij naar
de Weeshuiskazerne zijn gebracht.
J.O. heeft eens verteld, dat hij in zijn jonge jaren gevaren had op de Grote
Vaart. Tijdens de Russchische Revolutie zou zijn schip in de Oost Siberische
haven van Wladiwostok Russchisch goud in 'veiligheid' hebben gebracht. Als
zeeman had hij mogelijk de Engelse taal geleerd.
___________
(1) Dagboek van een Naarder 1940-1945. Bewerking Drs. Mies Langelaar.
Uitgave: Stadsarchief Naarden 1995.
(2) Weeshuiskazerne ( zie: http://www.legerplaats.nl/naarden/_naarden.htm )
(3) Kazerne Oud Molen (zie: http://www.legerplaats.nl/naarden/naarden.htm )
(4) De NSB marcheert :
http://nl.youtube.com/watch?v=pP24ipZxgGQ
______________________________________________________
Aanvulling over Kazerne Oud Molen:
'Over Leven' Herinneringen aan de oorlogsjaren 1940-1945 - in Gooi en Eemland en Vechtstreek. (1995)
In dit boek staat bij het hoofdstuk 'Een zwarte bladzijde' o.a. iets over de wantoestanden die kort na de bevrijding voorkwamen in 'Oud Molen' . Een bewaker beschrijft het gebruik van nazi methoden. Gevangenen met een knuppel opjagen tegen de vestingwallen. Dat gebeurde buiten zicht van de inwoners van Naarden. Mijn vader die, aan de overzijde van de vestinggracht (Zoute Gracht), bouwland pachtte heeft deze misdragingen met eigen ogen kunnen zien. Als een oorlogs slachtoffer dader wordt is begrijpelijk, maar de nieuwe beulen kwamen vaak niet voort uit het Verzet.
-------------------------------------------------------------

Labels: Gooise geschiedenis